انواع املا

در ادامه مطلب انواع املا با تنوع زیاد رو یادبگیریم

تا کودکتان از نوشتن خسته نشه ...

1. املا به صورت گروهي:

الف ) دانش آموزان به گروه هاي چند نفره تقسيم شوند و از هر گروه خواسته شود متني املايي آماده کنند . از متن هر گروه قسمت هايي را انتخابکرده ، به صورت يک متن پيوسته ديکته شود تا بچه ها بنويسند .امتياز حاصل نيز براي افراد گروه در نظر گرفته شود .

ب ) دانش آموزان را به گروه هاي 2 يا 3 نفره تقسيم مي شوند و متن املا يکي از آنان نوشته مي شود و تمام اعضاي گروه درنوشتن صحيح کلماتهمکاري مي نمايند امتياز نويسنده ي املا براي همه ي گروه منظور مي گردد .در اين تمرين پيشنهاد مي شود نويسنده ي متن املا دانش آموز ضعيف هر گروه باشد و بين دو دانش آموز ديگر قرار گيرد تا در وي اعتماد به نفسکافي به وجود آيد .

2. املاي خطابه اي :

فراگيران درگروه به يک ديگر املا مي گويند يا به اوليا ، خواهر و برادر در منزل املا گفته مي شود و تصحيح توسط گويندهصورت مي گيرد . دراين نوع املا تثبيت يادگيري املايي و صحيح نوشتن واژه ها مدنظر است و باعث تقويت خواندن در دانش آموز هم مي شود.

3. آموزش املا هنگام تدريس متن کتاب فارسي :

بعد از تدريس کلمات مشکل دو املايي را روي تابلوي کلاس مي نويسند و از دانش آموزانخواهند به صورت شفاهي براي آن کلمات هم خانواده ، مترادف ، متضاد و ... بگويند و يا جمله سازي نمايند در صورت درست بودن موارد آنهارا تشويق کنند .

4. کامل کردن جمله براي تقويت املا :

چند جمله روي تابلو ي کلاس نوشته مي شود به طوري که جاييک کلمه در جمله خالي باشد سپس تعداديکارت کلمات که شامل خود کلمه ، معني کلمه ، مخالف و هم خانواده ي همان واژه روي آن نوشته شده است را در اختيار گروه ها قرار مي دهيمتا با توجه به جمله واژه ي مناسب را از بين کارت ها پيدا کند و در جاي خالي قرار دهد در اين فعاليت از کساني که در نوشتن اين کلمات اشکالدارند استفاده شود و در پايان به گروه ها امتياز داده شود .

5. بازي املايي ( نصف ديگرم کجاست ) :

اين فعاليت به صورت فردييا گروهي انجام مي گيرد . معلم جمله اي را انتخاب مي کند به آن را کلمهکلمه روي کارت مي نويسد و بين گروه ها تقسيم مي کند سپس جمله را روي تابلو مي نويسد و از هر گروه مي خواهد کارت مربوط به جمله را روي تابلو نصب کند هر گروهي که سريع تر انجام دهد برنده مي شود .

6. مسابقه ي املا روي تابلو :

معلم کلمه يا جمله ي کوتاه را بيان مي کند هر گروهي که زودتر آن را روي تابلو يا دفتر بنويسد امتياز مي گيرد

7. املاي مشارکتي :

الف ) دانش آموزان را به گروه هاي 2 يا 3 نفره تقسيم مي شوند آنها بايد يک دفتر داشته باشند و يک خط يک خط متني را که معلم مي گويدبنويسند امتياز حاصل به گروه تعلق مي گيرد ( اگر روي ورقه بنويسند مي توانند درپوشه ي گروهي قرار دهند )

ب ) دانش آموزان در گروه هاي سه نفره تقسيم مي شنوند و سپس يک نفر گوينده مي شود دانش آموز ديگرهم به عنوان نويسنده و يکي ديگرهم به عنوان ناظر انتخاب مي شود که در ضمن نوشتن ناظر به نويسنده کمک مي کند .

8. املاي سنتي :

املاي به صورت خطابه اي به دانش آموزان گفته مي شود و تصحيح توسط معلم يا دانش آموزان صورت مي گيرد .

9. تهيه ي متن ازغلط هاي املايي دانش آموزان :

اين فعاليت هر ماه يکبار از ميان کلماتي که دانش آموزان درمتون املايي درطول يک ماه غلطداشته اند مي توان متن املايي جديدي فراهم کرد و به کلمات درست آن نمره اختصاص داد.

10. املاي تصويري :

از دانش آموزان خواسته شود تصوير درس را به صورت گروهي تهيه کنند و کلمات مهم هما درس را به صورت پراکنده دراطراف تصوير بنويسند به طوري که از دور خوانده شود بعد تصوير را روي تابلو چسبانده شود و به طورتصادفي از دانش آموزان خواسته شود تا کلمات را بخوانند و در دفتر بنويسند.

11. بازي با کلمات :

کلمات جديد درس را روي مقوايي نوشته شود و در طرف ديگر مقوا کلمات هم معني ، مخالف يا هم خانواده درج شود از اينکارت ها براي بازي هاي گروهييا فردي ، تقويت سرعت خواندن در کلمات ، کامل کردن جمله ، ساختن جمله ، شمردن کلمه در جمله و تمرينو تکرار کلمه استفاده مي شود .

12. استفاده از بريد ه هاي روزنامه :

هر گروهي چند ورق روزنامه يا مجله را با خود به کلاس بياورند سپس از آن ها خواسته شود تا کلمات جديددرس را پيدا کنند و يا با قيچي آن را ببرند و دردفتر بچسبانند و جملات جديد بسازند. هر گروهي که جملات طولاني تر بسازد امتياز بيش تريخواهد گرفت .

13. ساختن متن با کلمات مشخص :

معلم چند کلمه مي گويد يا روي تابلو مي نويسد و از دانش آموزان مي خواهد به صورت فردييا گروهي متناملا بسازند و در زماني ديگر از همان متن به يک ديگر املا بگويند .

14. املاي بدون نقطه :

متني که از قبل آماده شده به تعداد گروه ها کپي گرفته شود به طوري که درآن متن نقطه هاي موجود درکلمات حذف شوندسپس از دانش آموزان خواسته شود تا متن را نقطه گذاري کنند .

15. املاي تلفيقي :

گفتن املاي تلفيقي از کلمات مهم تمام مواد درسي به صورت يک داستان کوتاه که از قبل تعيين شده باشد به طوري که دربچه ها ايجاد رغبت و علاقه کرده تا فرا گيران ضمن نوشتن املا علاقمند به جملات بعدي شوند .

16. املاي جمله نويسي :

معلم 20 کلمه از متن درس را انتخاب کرده روي تابلو مي نويسد و از بچه ها مي خواهد با هرکدام يک جمله بنويسند بعداز تصحيح املا با انتخاب معلم چند نفر جملات خود را براي ديگران مي خوانند .

17. پيدا کردن کلمات پنهان :

آموزگار چند حرف را بنويسد و زير چند کتاب پنهان کند و از بچه ها بخواهد تا آن ها را پيدا کنند و در دفتربنويسند.

18. املا به صورت نقاشي :

درزنگ نقاشي در دفتر نقاشييا املا يک نقاشي بکشند بعد درزنگ املا روي نقاشي کلمات مربوطبه تصوير رامي نويسند يا درکنار نقاشي املا بنويسند .

19. خواندن املا به صورت گروهي :

هريک از دانشآموزان جمله اي را از متن براي کل کلاس مي خواند و همگي از آن املا مي نويسند .

20. املاي حفظي :

معلم متني را در اختيار بچه ها قرار مي دهد بعد در زنگ املا از آن ها مي خواهد هر چه به ياد دارند بنويسند .

21. املا از طريق تجزيه کلمات :

چند جمله به دانش آموزان داده مي شود و در پايين صفحه جدولي رسم گردد تا آنها کلماتي را که در آنها دچاراشکال هستند به صورت حرف به حرف درجدول بنويسند .

22. املاي کامل کردني :

الف ) متني آماده شود و جلوي کلمات کليدي فضايي خالي قرار گيرد سپس از بچه ها خواسته شود تا هم معنييا هم خانواده ي آن کلمات را بنويسد.

ب ) معلم مي تواند کلمات تازه و سخت را از متن املا حذف کرده و سپس و پس از گفتن املا کلمات حذف شده را روي تابلو بنويسد و از بچه هابخواهد تا کلمات را با خودکار قرمز يا مدادقرمز در جاي مناسب خود قرار دهند.

پ ) به تعداد دانشآموزان متني را کپي کنيد به طوري که چند کلمه که داراي ارزش املايي است به صورت جاي خالي در متن قرار گيرد آن گاهمعلم متن اصلي را بخواند و از بچه ها بخواهد تا جاهاي خالي را پرکند .

ت ) 20 کلمه انتخاب شود به صورت نامنظم در بالاي صفحه نوشته شود بعد متن املا را پايين آن نوشته اين 20 کلمه خالي گذاشته شود .بعد متن املا به وسيله ي معلم خوانده مي شود پس از تلفظ کلمه ي مورد نظر معلم به دانش آموزان توصيه مي کند کلمه ي مورد نظر را از کلماتبالا ي صفحه پيدا کند و در جاي خالي بنويسد .

23. املاي آهنگين :

بعضي از جملات را با صداي افراد مختلف ازنظرريتم و آهنگ بيان و تکرار کرده تا نوشتن املا براي آنها دلچسب شود .

24. املاي آبي :

درظرفي پر از آب از دانش آموزان خواسته شود تا با انگشت کلماتي را که ديکته مي کنيد بنويسند .

25. کامل کردن املا با کمک حافظه :

املايي به صورت متن تهيه گردد د حدود 20 کلمه را که ارزش املايي دارند بهصورت جاي خالي در متندر نظر گرفته شود بعد بچه ها با کمک دانش خودشان کلمات در جايگزين کنند .

26. املاي ذهني :

متن املا بين گروه ها توزيع شود بعد از چند دقيقه مطالعه جمع آوري گردد بعد از آن ها خواسته شود تا کلمات را که درذهنشانباقي مانده است را روي دفتر بنويسند

27. نوشتن املا به وسيله ي آب :

يک ظرف خالي مايع ظرفشويي يا بطري نوشابه پر از آب شود و از بچه ها خواسته شود درحياط مدرسه يا منزل به وسيله ي آب بر روي زمين بنويسند .

28. املاي پرده اي :

بين تابلوي کلاس ودانش آموزان پرده اي نصب شود معلم از روي متن مي خواند بچه ها روي تابلو مي نويسند در پايان پردهرا کنار زده دانش آموزان املاي خودشان را به کمک معلم از روي تابلو تصحيح کنند .

29. املايياد سپاري :

املاي حفظي در ماه هاي آخر سال توصيه مي شود در اين زمان دانش آموزان از لحاظ قدرت تفکر و يادسپاري مطالبتوانمند تر شده اند و مي توانند مطالب فراواني را در حافظه ي خود نگه دارند . از آن ها خواسته شود متن درس را بدون نگاه کردن به کتاب دقيقا" مثل آن بنويسند و بعد از روي کتاب املاي خود را تصحيح کنند.

30. املاي سنباده اي :

از بچه هاي خواسته شود کلمه ي مورد نظر را با شي زبري مانند سنباده يا موکت درست کنند و با انگشتان دست آن رالمس کنند.

31. کامل کردن متن :

معلم از روي متن املا مي گويد اما کلماتي را که ارزش املاي دارند را نمي گويد تا بچه ها با توجه به متن خوانده شده يدرس و با تکيه بر حافظه آن ها را بنويسند.

32. املا نويسي به کمک فرمانده :

به هر دانش آموز 10 کلمه داده شود و آموزگار در حياط مدرسه به عنوان فرمانده کلمه اي را بلند بگويد تابچه ها از بين کلمات خودشان آن کلمه را پيدا کنند و به فرمانده تحويل دهند .

33. نوشتن املا به کمک آينه :

آموزگار متني را به صورت بر عکس آماده کرده و به بچه ها مي دهد تا آن ها به کمک آينه کلمه را پيدا کنند وشکل صحيح آن را بنويسند.

34. املاي گروهي روي تابلوي کلاس :

يک گروه 4 نفره را پاي تابلو آورده و بنا به انتخاب خودشان چشمان يکي از فراگيران را بسته سپس متنيتوسط يکي از اعضاي گروه خوانده مي شود . آن فرد با چشم بسته بروي تابلو کلاس مي نويسد و ديگر اعضا ي گروه جهت نوشتن حروف و نقطهو ديگر علائم نگارشي او را راهنمايي مي کنند .

35. املاي خوشه اي :

معلم يک کلمه بگويد واز دانش آموزان بخواهد تا با شنيده اين کلمه هر واژه يا عبارتي را که به ذهنشان مي رسد بنويسند.

36. املاي شمردني :

متن املا روي تابلو نوشته شود و به صورت شمرده شمرده خوانده شود سپس تابلو پاک شود و املا گفته شود .

37. املاي رونويسي :

کلماتي از متن روي تابلو نوشته شود و به بچه ها ياد آوري گردد هنگام نوشتن املا در صورت برخورد و به ياد نياوردن آن ها به اين کلمات نگاه کنند و شکل صحيح آن را بنويسند.

38. طبقه بندي کلمات :

از بچه ها خواسته شود تا کلماتي را پيدا کنند که حروف معيني داشته باشند مثلا" کلماتي که علامت تشديد دارند .

39. املا به صورت قصه :

قصه اي خوانده شود تا آن ها با دقت گوش کنند سپس هر چه از قصه فهميدند را روي کاغذ بنويسند .

40. املا به صورت بازي :

در موزاييک هاي کلاس يا حياط مدرس جدول حروف الفبا با گچ کشيده شود بعد کلماتي را که از قبل نوشته و درونپاکت قرار داده ايم بين بچه ها توزيع شود بعد آموزگار کلمات داخل پاکت را مي خواند و دانش آموز با پريدن روي حروفيکه در خانه هاي جدول است کلمه رابه معلم نشان مي دهد مثلآ کلمه ي قصه که دانش آموز بايد روي خانه هاي ( ق ـ ص ـ ـه ) بپرد و آن کلمه رامشخص کند .

41. املاي بي صدا :

اين املا مي تواند بر تقويت هوش ديداري و فضايي دانش آموزان بيفزايد . بچه ها بايد ابتداي خوب به لب ها و حرکاتصورت نگا ه کند بعد کلمه يا جمله ي مناسب را بنويسد . و براي فضا نويسي هم معلم کلمه را در فضا بنويسد تا دانش آموز با نگاه به دست معلم کلمه را تشخيص دهد .

42. نوشتن املا با استفاده از خمير بازي :

بچه ها کلمات جديد را که هم صدا يا به شکل هاي مختلفي نوشته مي شوند و يا ارزش املايي دارند را باخمير بازي مي سازدو آن را در ورقه يا دفتر بچسباند و يا با قرار دادن کلمات کنار هم جمله بسازد.

43. املا با قوطي کبريت :

روي هريک از شش طرف قوطي کبريت کلماتي نوشته مي شود سپس به هر گروه دسته اي از قوطي ها را داده تا با هردسته از کلمات يک جمله ساخته شود بعد با ارتباط دادن جملات يک متن به دست بيايد .

44. املاي ديواري :

در قسمتي از ديوار کلاس تابلوي براي کلماتي که ارزش املايي بسياري دارند درست شود تا يک هفته هم روي ديوار قراربگيرد تا جلوي ديد بچه ها قرار داشته باشد تا اين کلمات به حافظه ي آنها برود .

45. املاي کاردستي :

درزنگ هنر کلمات مشکل را با نخ و سوزن روي پارچه با رنگهاي متفاوت بدوزند.

46. املاي زنجيره اي :

معلم جمله اي را مي گويد و از بچه ها مي خواهد که با آخرين حرف از جمله ي مورد نظر جمله ي جديدي بنويسند .

47. املاي جدولي :

جدولي دراندازه ي بزرگ از کلماتي مهم به صورت تکراري نوشته شود مثلا" کلمه ي معذرت سه بار نوشته شود البته اينکلمات به صورت پراکنده نوشته شود وقتي معلم متن املا را مي خواند هرگاه به کلمه ي مورد نظر مي رسد نوجه بچه ها به جدول نصب شده درکلاس جلب مي شود و اظهار مي دارد که اين کلمه دوبا ر يا سه بار در جدول تکرار شده است .

48. املاي صوتي :

معلم متني را روي نوار کاست يا سي دي با صداي رسا ضبط نمايد براي تقويت شنوايي بچه ها آن را د رکلاس پخش کند تابچه ها از آن صدا املا بنويسند.

49. املاي خانوادگي :

اين املا در منزل انجام مي شود براي درگير کردن اوليا با وضعيت تحصيلي فرزندشان مي توان املايي را طراحي نمودکه بچه ها به کمک اوليا در خانه انجام دهند اين کار باعث آگاهي اوليا از وضعيت املاي فرزندانشان شده و در ياري رساندن به آنها مثمرثمر است.

50. املاي مشترک :

متن املا توسط دانش آموز و يکي از افراد خانواده به صورت مشترک نوشته شود و بعبارت ديگر اعضاي خانواده به يکديگر املا مي گويند .

51. املاي سنگي :

با کمک سنگهاي ريز و درشت که از قبل شسته و تميز شده است براي نوشتن کلمات تازه و حتي نوشتن املا توسط بچه هااستفاده مي شود

52. نوشتن املاي رنگي :

در هر جمله يک کلمه مشخص شود که صداي خاص يا نشانه ي جديدي داشته باشد مثلا : « ع » از بچه هاي خواسته ميشود تا وقتي به اين نشانه رسيدند آن را با رنگ ديگري بنويسند برا ي تنوع مي توان از چند رنگ استفاده کرد يعني هر بار که به نشانه رسيدرنگ را عوض کند.

53. مرتب کردن متن درس :

يک متن از کتاب را در هم ريخته کند و از بچه ها خواسته شود تا آن را مرتب کنند و در دفتر بنويسند .